De lange, hete zomers in België en Nederland maken air-conditioning onmisbaar in elke auto. Althans, zo lijken de autofabrikanten erover te denken, want elke nieuwe auto is nu standaard uitgerust met klimaatregeling.
Airco is geen onschuldig gadget. Zelfs wanneer de klimaatregeling niet wordt gebruikt, stuwt ze de uitstoot van broeikasgassen de hoogte in. De opmars van airco in Europese auto’s heeft op zijn minst 10 jaar vooruitgang in energie-efficiënte motoren weggevaagd.
——————————————————————————————————–
|
// http://pagead2.googlesyndication.com/pagead/show_ads.js // http://pagead2.googlesyndication.com/pagead/show_ads.js |
——————————————————————————————————–
Een beter milieu begint bij onszelf. We kunnen kiezen om kleding aan een waslijn te drogen. We kunnen minder vlees eten. We kunnen een zuinige auto kopen of het openbaar vervoer nemen. Toch wordt de vrijheid van de milieubewuste consument in grote mate beperkt door de logica van het vrijemarktdenken. Er wordt vaak beweerd dat de markt biedt wat de consument vraagt. In realiteit wordt veel technologie ongevraagd door onze strot geramd.
Een mooi voorbeeld is de razendsnelle opmars van airco in Europese voertuigen. In 1998 had 28% van alle nieuwe personenauto’s in Europa airco aan boord. In 2003 was dat gestegen tot 70% en vandaag is vrijwel elk in Europa verkocht automodel standaard uitgerust met airco. Omdat de levensduur van een auto beperkt is, was in 2010 al 70% van het totale wagenpark in Europa voorzien van airco, en in 2020 zal dat 95% zijn. Op ongeveer 20 jaar is klimaatregeling geëvolueerd van een dure optie naar een algemene standaard, zelfs in de kleinste en goedkoopste auto’s.
Waarom is airco een standaard geworden op een continent waar ’s zomers niet zelden de verwarming aangaat? Omdat het standaard inbouwen van de technologie voor autofabrikanten financieel voordelig is. Als een automodel zowel in de VS, Japan als Europa wordt verkocht, dan kan de fabrikant kosten besparen door de technologie meteen in alle voertuigen in te bouwen: in Japan en de VS, waar de zomers veel warmer zijn, is airco namelijk al langer een standaard.
Energie-efficiëntie?
Nochtans zijn de negatieve gevolgen voor het milieu dramatisch. Onderzoek heeft aangetoond dat airco, over het hele jaar bekeken, de uitstoot van broeikasgassen door het Europese personenwagenpark met 10% doet stijgen (het cijfer voor 2010). Dat is enerzijds het gevolg van een 20-40% hoger brandstofverbruik tijdens het gebruik van de airco, en anderzijds van de constante emissies afkomstig van de koelmiddelen.
Airco heeft daarmee op zijn minst 10 jaar vooruitgang in energie-efficiënte motoren weggevaagd. Deze 10% extra emissies zitten niet in de geadverteerde CO2-uitstoot van auto’s. Auto’s worden getest zonder airco en er wordt geen rekening gehouden met de emissies van de koelmiddelen.
Foto: Alan D.
Europa besliste om het huidige koelmiddel (HFC-134a) uit te faseren vanaf 2011, maar voorlopig hebben de meeste fabrikanten zich daar niets van aangetrokken. Maar als HFC-134a uiteindelijk toch zou vervangen worden door een ander koelmiddel, is de kans groot dat later blijkt dat het nieuwe middel even erg of nog erger is dan het vorige. HFC-134a kwam namelijk begin jaren 1990 in gebruik als alternatief voor de CFC’s die de ozonlaag aantasten. Zo is het van een aantal alternatieve middelen die nu worden voorgesteld al duidelijk dat ze het energieverbruik van de airco — en dus de CO2-emissies — flink doen toenemen. Het perfecte koelmiddel bestaat niet.
Airco wordt helemaal problematisch bij elektrische of hybride auto’s. In het stadsverkeer stijgt het energieverbruik van een hybride auto met 19-66%, afhankelijk van de stand waarin de airco wordt gezet. Voor een volledige elektrische auto is dat 16-36%. Een ander onderzoek stelt dat het rijbereik van een elektrische auto met 40% wordt gereduceerd als de klimaatregeling wordt opgezet. Overigens is ook verwarming problematisch bij volledig elektrische voertuigen, omdat een elektrische motor relatief weinig restwarmte produceert.
Niet gebruiken?
De airco niet gebruiken, lost niet veel op: het heeft geen invloed op de emissies van de koelmiddelen, en de systemen verbruiken ook brandstof als ze niet worden gebruikt. Bovendien raadt bijvoorbeeld de Nederlandse Wegenwacht aan de klimaatregeling het hele jaar door te gebruiken, om op die manier schimmelgroei te voorkomen. Uitwijken naar het openbaar vervoer is ook al geen optie. Zowat alle nieuwe trams, bussen en treinen zijn uitgerust met airco. De lekkage van koelmiddelen is daar nog hoger, omdat het om ingewikkelder systemen gaat.
Er bestaan prima alternatieven voor airco: mechanische ventilatie (luchtblazers) en natuurlijke ventilatie (ventilatieschuifjes en open ramen). Bewegende lucht is zeer effectief in het afkoelen van het menselijk lichaam. Er wordt vaak beweerd dat airco brandstof spaart omdat het rijden met open ramen extra energieverbruik introduceert door een slechtere aerodynamica. Maar dat klopt alleen als de snelheid hoog genoeg is, en dan alleen nog als je geen rekening houdt met de emissies van de koelmiddelen.
In het stadsverkeer en in het intussen doodgewone fileverkeer is het openen van de ramen en het gebruik van mechanische ventilatie veel zuiniger dan het laten werken van de airco. Alleen doet niemand dat nog omdat er dan teveel ongefilterde, vervuilde lucht binnenkomt –- onder meer afkomstig van het extra brandstofverbruik voor het doen werken van de airco. Zelfs bij vlot verkeer zou een verlaging van de snelheid in combinatie met open ramen natuurlijk meer energie en emissies besparen dan het instellen van de airco, omdat de lagere snelheid ook nog eens het brandstofverbruik doet dalen omwille van een lagere luchtweerstand.
Kris De Decker
Een kortere versie van dit artikel verscheen in Down2Earth.
Bronnen:
- “Growth in mobile air-conditioning: a socio-technical research agenda”, Graham Parkhurst & Richard Parnaby, in “Comfort in a Lower Carbon Society (Building Research and Information)
“, Elizabeth Shove, 2008
- “Influence of Mobile Air-Conditioning on Vehicle Emissions and Fuel Consumption: a model approach for modern gasoline cars used in Europe” (PDF), M. Weilenmann, A. Vasic, P. Stettler en P. Novak, in “Environmental Science & Technology”, volume 39, no. 24, 2005
- “Fuel consumption and CO2/pollutant emissions of mobile air conditioning at fleet level – new data and model comparison”, M. Weilenmann, R Alvarez, M Keller, in “Environmental Science & Technology”, 2010 Jul 1; 44(13):5277-82.
- “Airco het jaar rond gebruiken“, ANWB
Verwante artikels:
- Ventilator minstens 10x efficiënter dan airco
- Elektrische auto rijdt precies even ver als 100 jaar geleden.
- Extreem zuinige auto’s kunnen ook opwindend zijn.
- Een groene auto uit 1949: de 2PK
——————————————————————————————————–
|
// http://pagead2.googlesyndication.com/pagead/show_ads.js |
www.lowtechmagazine.be 
Geef een reactie op Lennart Reactie annuleren