Hebzucht is een drijfveer achter de financiële zeepbel. Maar computers
maken de beurshandel minder overzichtelijk en daarmee risicovoller.
——————————————————————————————————–
Deze gastbijdrage van Christian Jongeneel verscheen eerder op Sync.nl
——————————————————————————————————–
Een van de vroegste slachtoffers van de kredietcrisis was “Global Alpha Fund”,
een hedgefund van de Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs. Global Alpha verloor in 2007 zestig procent van zijn waarde, met vier
miljard dollar resterend. Het bijzondere aan Global Alpha is dat het een zogeheten “quant fund”
is, een fonds waarvoor de investeringsbeslissingen uitsluitend door
computers worden genomen. Deskundigen bedenken de software, maar het
rekenen laten ze vervolgens aan de machine.
Omdat soms wel meer dan
honderd variabelen worden doorgerekend kunnen de bouwers ook het effect
van de uiteindelijke beslissing niet meer overzien. In feite zijn
quants fondsen die erop gokken dat de toekomst een logisch vervolg is
op het verleden. Daardoor functioneren ze onder kalme
marktomstandigheden beter dan in zwaar weer.
In 2008 won het Global Alpha Fund weer een beetje, nadat de
softwaremakers erachter waren gekomen dat er teveel andere hedgefunds
volgens dezelfde criteria werkten. Vrijwel alle computerfondsen hadden
de neiging bedrijven te verwerven die eruit zagen als een koopje, met
als gevolg dat de prijs daarvan omhoog schoot.
Ging de software echter
over tot verkoop, dan gebeurde dat ook massaal en daalde een hoge prijs
razendsnel. De fondsen leden zo netto te vaak verlies. Global Alpha was
niet het enige quant fund dat in 2007 de boot in ging.
——————————————————————————————————–
Deskundigen bedenken de software, computers nemen de beslissingen.
——————————————————————————————————–
Quant funds managen ongeveer vijf procent van alle beleggingen op de
beurs. Maar het zijn niet de enige computers die zich met de beurs
bemoeien. Heel veel beleggingsfondsen hebben computers ingesteld met
‘triggers’, die gaan verkopen zodra de prijs onder een bepaald niveau
komt.
Dat leidt tot een vliegwieleffect, waardoor weer andere computers
getriggerd worden. Lijken het vaak handelaren die hun zinnen volslagen
kwijtraken, in werkelijkheid zijn voorgeprogrammeerde computers de
grootste paniekzaaiers van de beursvloer.
Niemand weet het
Computers hebben het ook mogelijk gemaakt ingewikkelde
investeringsvehikels in elkaar te zetten die geen mens meer begrijpt,
met opties op afgeleiden van subprime hypotheken gedekt door futures op
assets van dotcoms in opkomende economieën. De rendementssommetjes
kloppen ongetwijfeld, maar of het werkelijk zinnig is – geen hond die
het weet.
In veel van die software zat een aanname: liquiditeit was continu
aanwezig. Als je geld nodig had, kon je dat immers altijd wel ergens
lenen. Bovendien kostte het weinig, want de rente was laag. Die aanname
kunnen de programmeurs inmiddels schrappen. De liquiditeit is uit het
systeem verdwenen, dankzij opnieuw een vliegwiel dat steeds meer eruit
perste naar mate banken elkaars rekenmodellen over de waarde van hun
bezittingen niet meer vertrouwden.
Hebzucht is de belangrijkste drijfveer gebleken achter de zeepbel
van enorme vermogenstoenames die niet gestaafd werden door werkelijke
economische prestaties. Zolang iedereen het wilde geloven was het waar.
Toch is het belangrijk om de rol van de techniek aan te geven.
Het debacle met de quant funds in 2007 heeft geen einde gemaakt aan
de opmars ervan. Onder normale omstandigheden doen ze het nu eenmaal
beter dan menselijke beurshandelaren, al is het maar omdat een computer
goedkoper is dan een mens (en zijn bonus). De voorspelling gaat dat
computers de beurshandel compleet zullen overnemen. De vraag is of in
de volgende economische crisis er nog iemand is die dan snapt hoe die
is ontstaan.
© Christian Jongeneel
——————————————————————————————————–
Christian Jongeneel
is freelance wetenschapsjournalist en schrijft ondermeer voor
Technisch Weekblad, De Ingenieur en Natuurwetenschap &
Techniek. Hij heeft ook een aantal
populair-wetenschappelijke boeken op zijn naam staan. Zijn artikelen en columns vind je terug op zijn persoonlijke website.
——————————————————————————————————–
Meer :
- De machtsgreep van Wall Street : financiële ingenieurs gokken met belastinggeld
- Supercomputers bereiken plafond : Supercomputers worden steeds belangrijker in de financiële wereld. Maar hun energieverbruik dreigt groteske vormen aan te nemen.
- Stem opslaan als…: hoe betrouwbaar zijn stemcomputers?
- Waarom de banken dromen van een digitale geldeconomie.
——————————————————————————————————–
www.lowtechmagazine.be 
Geef een reactie op Sietz Leeflang Reactie annuleren