|
// http://pagead2.googlesyndication.com/pagead/show_ads.js |
Olie te duur? Stook de bossen op!
Hout is in princpe een CO2-vrije brandstof, omdat er
koolstof wordt verbrand die uit de normale koolstofcyclus wordt gehaald. Bomen
nemen eerst CO2 op uit de lucht, zodat de CO2 die vrijkomt bij de verbranding
ervan geen extra broeikasgassen in de atmosfeer blaast. Maar van zodra bomen sneller gekapt worden dan er nieuwe kunnen
groeien,
zorgt de verbranding van hout wel degelijk voor extra CO2-emissies. Lees meer: Hoe duurzaam zijn houtpellets?
———————————————————————
Haal de zon in huis: tegelkachels en warmtemuren
Tegelkachels zijn milieuvriendelijker, zuiniger, gezonder,
veiliger en gezelliger dan alle moderne verwarmingsmiddelen samen.
Waarom zijn ze verdwenen en hoe krijgen we ze weer terug?
Haast niemand weet dat er vroeger een verwarmingstoestel bestond dat
alle moderne verwarmingstoestellen overtreft. Dan hebben we het niet
over de kolenkachel, maar over de (Europese) voorloper daarvan: de
tegelkachel. Een technologie van bijna duizend jaar oud, waarvan de
verdere ontwikkeling en verspreiding werd gedwarsboomd door de opkomst
van steenkool, aardgas en olie. Tegelkachels zijn groot en zwaar, maar
ze bieden zoveel voordelen dat ze het zouden verdienen om – opnieuw –
door de overheid gestimuleerd te worden. Lees meer: Haal de zon in huis: tegelkachels en warmtemuren.
——————————————————————————————————–
Verwarm je huis met aarde en autobanden: bouw een earthship
Een spotgoedkoop en 100 procent ecologisch huis dat alle comfort biedt
zonder aangesloten te zijn op het elektriciteitsnet, de waterleiding, de
riolering en het aardgasnetwerk. Het bestaat, maar er eentje bouwen mag
(voorlopig) niet.
Een earthship (of, vrij vertaald, een woonark) is een volledig
zelfvoorzienend huis dat over een natuurlijke temperatuurregeling en
ventilatie beschikt, en dus gèèn verwarmingsinstallatie heeft. Toch
heerst er het hele jaar door een binnentemperatuur tussen 17 en 24
graden. Het gebouw wekt bovendien zijn eigen elektriciteit op, verzamelt
en filtert zijn eigen drinkwater en zuivert zelf al het afvalwater. Het
huis wordt gedeeltelijk ingegraven en is grotendeels opgebouwd met
afvalmateriaal, vooral autobanden, aluminium blikjes en glazen flessen. Lees meer: Verwarm je huis met aarde en autobanden: bouw een earthship
——————————————————————————————————–
Van passiefhuis naar passiefstad
Een
passiefhuis is een gebouw dat door een uitgekiend ontwerp verwarmd en
gekoeld kan worden zonder het gebruik van fossiele brandstoffen. In
plaats daarvan worden de warmte van de zon en de verkoeling van de wind
optimaal aangewend.
Architecten hebben wereldwijd het nut aangetoond van passiefhuizen,
maar de vraag die tot nu toe nauwelijks werd gesteld, is hoe we die
methode kunnen veralgemenen naar een stedelijke omgeving. Nochtans is
dat essentiëel als we willen dat het passiefhuis meer wordt dan een
curiositeit.
Een dichtbevolkte stad ontwerpen waar elk gebouw wordt verwarmd en
gekoeld door middel van natuurlijke energiebronnen is een veel grotere
uitdaging dan het ontwerpen van een individueel, vaak vrijstaand
passiefhuis. Maar hedendaags onderzoek, dat eeuwenoude kennis combineert
met krachtige computertechnieken, laat zien dat passiefsteden met een
hoge bevolkingsdichtheid wel degelijk mogelijk zijn. Lees meer: Van passiefhuis naar passiefstad.
——————————————————————————————————–
Voorbij de blokhut: bouwen met volledige bomen
De stammen en takken van bomen kunnen de vreemdste vormen aannemen
als de natuur haar gang kan gaan. Maar omdat de houtindustrie rechte
planken wil, zijn het kaal kappen van oude wouden en het aanleggen van
boomplantages met vrijwel identieke, kaarsrechte exemplaren de norm. Het
kan ook anders.
De Amerikaanse bouwfirma “Whole Trees Architecture” zaagt bomen niet tot balken en planken om er huizen, trappen of balkons
mee te bouwen, maar gebruikt de bestaande, natuurlijke vormen van
liefst lokale bomen. Deze inspirerende benadering levert heel wat
ecologische, economische en bouwtechnische voordelen op. Lees meer: Voorbij de blokhut: bouwen met volledige bomen.
——————————————————————————————————–
Isolatie: eerst het lichaam, dan het huis
Er zijn bibliotheken vol geschreven over het belang van isolatie voor
woningen en over het rendement van verwarmingstoestellen. Maar over het
besparingspotentieel van kleding wordt in wetenschappelijke en
technische studies met geen woord gerept.
Nochtans is er ook op dat vlak
heel wat technologische vooruitgang geboekt. Moderne thermische
onderkleding kan ervoor zorgen dat de thermostaat flink lager kan worden
gedraaid – zonder aan comfort en sex-appeal in te boeten.
De potentiële
energiebesparing is enorm, de kostprijs nihil. Lees meer: Isolatie: eerst het lichaam, dan het huis
——————————————————————————————————–
Maak je eigen lowtech verticale moestuin
Om je eigen groenten en fruit te telen heb je niet noodzakelijk een
grote lap grond nodig. Je kan op een terras of zelfs binnenshuis met
verrassend weinig plaats een productieve moestuin aanleggen. Het kost
nauwelijks geld of onderhoud. Het geheim: plastic flessen en de
instructies van Willem van Cotthem. Lees meer: Maak je eigen lowtech verticale moestuin
——————————————————————————————————–
Een lowtech koelkast voor groenten en fruit
Veel voedsel dat we in de koelkast bewaren, hoort er eigenlijk niet
in thuis. Dat geldt voornamelijk voor verschillende soorten fruit en
groenten. Jihyun Ryou, een Koreaanse die afstudeerde aan de Nederlandse
Design Academy in Eindhoven, ging luisteren naar oudere mensen en
vertaalde hun kennis over het bewaren van voedsel in een hedendaags
design dat zowat de helft van de koelkast overbodig maakt. Lees meer: Een lowtech koelkast voor groenten en fruit.
——————————————————————————————————–
Weg met het gazon: prairietuinen, regentuinen, puintuinen en beestentorens
Een tuin heeft vaak weinig of niets met natuur te maken. Een gazon
omzoomd met strak gesnoeide planten trekt nauwelijks dieren of insecten
aan, vraagt veel onderhoud en heeft bestrijdingsmiddelen, kunstmest en
drinkwater nodig.
De Belgische vzw Mier pakt het verstandiger aan. Hun inspirerende
tuinontwerpen zijn nagenoeg onderhoudsvrij, zuinig met water, bestand
tegen plagen en ziektes, bevorderlijk voor de biodiversiteit, goedkoop,
mooi en kleurrijk. Lees meer: Weg met het gazon: prairietuinen, regentuinen, puintuinen en beestentorens.
——————————————————————————————————–
Maak alles samen: open modulaire hardware
Teruggrijpen naar traditionele ambachten is één manier om de wegwerpmaatschappij stokken in de wielen te stelen.
In dit artikel bespreken we een tweede mogelijkheid: het ontwerp van
modulaire gebruiksvoorwerpen, waarvan de afzonderlijke onderdelen na
gebruik kunnen dienen voor het ontwerp van een nieuw gebruiksvoorwerp.
Een aantal opmerkelijke projecten combineert de modulariteit van
systemen zoals LEGO en Meccano met de collaboratieve kracht van
initiatieven zoals Wikipedia of Linux. Het doel is een open modulair
ontwerpsysteem gericht op het hergebruik van onderdelen, dat niet alleen
duurzaam maar ook democratisch is. Lees meer: Maak alles samen: open modulaire hardware.
——————————————————————————————————–
Leven zonder koel- en vrieskast: maak een zonnedroger voor de tuin of het balkon
Wie het elektriciteitsverbruik fors omlaag wil krijgen, stoot
uiteindelijk op de problemen die koelkast en vrieskast heten. Zelfs
nieuwe en zuinige modellen verbruiken samen al gauw 1 kWh per dag.
Gelukkig bestaan er heel wat alternatieven voor deze meestal als
onmisbaar beschouwde modern apparaten.
In een eerste artikel verkennen we de zonnedroger, waarmee kruiden,
groenten, fruit, vlees en vis een door de zon aangedreven bewaarproces
ondergaan. Een zonnedroger wordt in warme landen al gauw te heet, wat
betekent dat het apparaat ook bij ons goed functioneert. Lucas Brouns
leerde er eentje bouwen en doet in deze gastbijdrage verslag van zijn
ervaringen – bouwplannen inbegrepen. Lees meer: Leven zonder koel- en vrieskast: maak een zonnedroger voor de tuin of het balkon.
——————————————————————————————————–
Een hightech keuken zonder elektriciteit
Elektrische keukenapparaten hebben een beperkte levensduur, wat een
constante stroom aan afval met zich meebrengt. Bovendien moeten er
steeds nieuwe apparaten worden gefabriceerd, wat veel energie en
grondstoffen kost. Daarbij komt nog het elektriciteitsverbruik tijdens
de bediening, en de herrie die de toestellen produceren.
Het kan ook anders, zo bewijst het met de voet aangedreven
keukeneiland van de Duitse ontwerper Christoph Thetard. Ontworpen om
generaties lang mee te gaan, bespaart deze machine energie en
grondstoffen en houdt ze elektrisch en plastic afval van de
stortplaatsen weg. Bovendien kost het aandrijven van de keukenapparaten
dankzij een ingenieus mechanisme nauwelijks inspanning.
Lees meer: Een hightech keuken zonder elektriciteit.
——————————————————————————————————–
Open source energieproductie: de Solar Fire P32
De kapitaalkosten van thermische zonnecentrales dalen snel als
gevolg van een aantal recente innovaties gericht op het
vereenvoudigen van de technologie. Het spectaculairste voorbeeld is de Solar Fire P32,
een zonnecollector die in in 2010 werd ontwikkeld door de Franse NGO
“The Solar Fire Project”.
Het is een open source ontwerp – de
plannen zijn gratis te downloaden en iedereen mag de machine nabouwen
– maar de zonnecentrale is ook te koop voor 7.500 dollar – de prijs
van een kleine windturbine. Lees meer: Open source energieproductie: de Solar Fire P32.
——————————————————————————————————–
Zo lossen we de energiecrisis (nooit) op
Zolang we niet stoppen met het bouwen van nieuwe steenkool-, olie- en
gascentrales heeft het ontwikkelen van energie-efficiënte technologie
en het plaatsen van zonnecentrales en windmolens weinig zin. Veel
belangrijker dan wat we wel doen, is wat we niet doen.
Het aandeel van hernieuwbare energie in de totale
elektriciteitsproductie stijgt. Maar dat zet weinig zoden aan de dijk
zolang ook de totale elektriciteitsproductie blijft stijgen. We stoken
nog altijd ieder jaar meer fossiele brandstoffen op. Hernieuwbare
energiebronnen vervangen geen steenkool-, olie- of gascentrales, ze
vangen slechts (gedeeltelijk) het steeds groeiende energieverbruik op. Lees meer: Zo lossen we de energiecrisis (nooit) op
Duizend jaar fossiele brandstoffen: de vergeten geschiedenis van turf en steenkool
De geschiedenis van energie wordt meestal als volgt samengevat: van de
Oudheid tot het begin van de Industriële Revolutie maakte de mens
gebruik van biomassa, zon, wind en menselijke en dierlijke arbeid.
Vervolgens werden al deze hernieuwbare energiebronnen vervangen door
fossiele brandstoffen: eerst steenkool, daarna olie en gas.
Hoewel deze historische samenvatting globaal genomen correct is,
waren er een aantal niet te verwaarlozen uitzonderingen. Het succes van
zowat alle economisch belangrijke naties in West-Europa tijdens het
laatste millennium – Vlaanderen, Nederland, Engeland – was gebouwd op
een massaal gebruik van fossiele brandstoffen zoals turf en steenkool. Lees meer: Duizend jaar fossiele brandstoffen: de vergeten geschiedenis van turf en steenkool.
——————————————————————————————————–
Maak alles zelf: meer dan 1.000 online handleidingen voor doe-het-zelvers
Zelf bier brouwen of voedsel inblikken? Op eigen houtje zonnepanelen of
een windturbine in elkaar knutselen? Een fietskar monteren, een aarden
huis bouwen of je eigen bakstenen fabriceren? Koken en voedsel bewaren
zonder elektriciteit? Wat je ook zelf wil maken, de handleiding ervoor
staat op het internet. Een overzicht: Maak alles zelf: meer dan 1.000 online handleidingen voor doe-het-zelvers
——————————————————————————————————–
Bouw je eigen energiefiets of fietsmachine
Een pedaalaangedreven krachtbron in huis kan een waardevolle
aanvulling zijn op andere hernieuwbare energiebronnen zoals zon en wind.
Daarbij moet wel beseft worden dat het opwekken van elektriciteit erg inefficiënt is en dat het mechanisch aandrijven van apparaten (indien mogelijk) de voorkeur geniet. We verzamelden links naar plannen voor de bouw van
energiefietsen waarmee je elektriciteit en/of mechanische energie kan
opwekken.
Niet alle handleidingen zijn gratis, en geen enkele is in het
Nederlands. Maar wie een aantal bronnen combineert, de tekeningen
bestudeert en een beetje creatief is, kan zowat alles bouwen wat hij of
zij wil. Kunnen lassen is handig, maar geen vereiste (je kan ook bouten
gebruiken). Lees meer: Bouw je eigen energiefiets of fietsmachine.
——————————————————————————————————–
Houtgasauto’s: rijden op brandhout
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vrijwel het volledige wagenpark in
Europa omgebouwd om op brandhout te kunnen rijden. Houtgasauto’s zijn
een niet zo elegant maar wel efficiënt en ecologisch alternatief voor
benzinewagens. De autonomie ervan is vergelijkbaar met die van een
elektrische auto. Stijgende brandstofprijzen en de opwarming van het
klimaat hebben de aandacht voor de vergeten technologie weer
aangewakkerd: wereldwijd rijden er intussen vele tientallen chauffeurs
rond met hun zelfgemaakte houtmobiel. Lees meer: Houtgasauto’s: rijden op brandhout
——————————————————————————————————-
www.lowtechmagazine.be 